Ngành xuất bản
Xuất bản là hoạt động tổ chức nội dung, hình thức, in ấn và phổ biến các ý tưởng dưới dạng văn bản như sách, báo, tạp chí, hay hiện đại hơn là những cuốn sách điện tử ghi trong đĩa CD, trên mạng Internet để đông đảo công chúng có thể tiếp cận được. Ý tưởng ở đây có thể là một tập thơ, một tập truyện ngắn, một bộ sách khoa học v.v... Nơi tổ chức thực hiện quy trình đó để xuất bản các ấn phẩm chính là nhà xuất bản, các công ty sách...
Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp
Làm việc trong ngành xuất bản, bạn là một mắt xích trong một quy trình chặt chẽ. Ngày nay, cạnh tranh trong ngành xuất bản khá sôi động, đòi hỏi bạn phải nhanh nhạy nắm bắt thị trường sách và thị hiếu của người đọc. Trong ngành này, bạn thường xuyên tiếp xúc với rất nhiều người như: cộng tác viên, đối tác, bạn đọc v.v...
Mặt khác, công việc của người làm xuất bản ít khi đòi hỏi phải đi lại nhiều. Phần lớn thời gian bạn làm việc trong văn phòng. Xuất bản ngày nay không còn bó gọn trong sách, báo hay tạp chí nữa mà đã mở rộng sang lĩnh vực truyền thông đa phương tiện. Sách điện tử, các mặt hàng đi kèm với sách như băng đĩa, búp bê, con rối là những ví dụ tiêu biểu.
Đây là một ngành đòi hỏi nguồn nhân lực khá lớn. Tham gia vào ngành xuất bản, bạn có thể làm việc tại hệ thống các nhà xuất bản, các công ty sách tại các địa phương trong cả nước, các cơ quản lý Nhà nước về xuất bản như cục Xuất bản (thuộc Bộ Văn hoá - Thông tin), Vụ Xuất bản (thuộc Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương). Ngoài ra không thể không kể đến các công ty sách tư nhân đang phát triển mạnh.
Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp
Làm việc trong ngành xuất bản, bạn là một mắt xích trong một quy trình chặt chẽ. Ngày nay, cạnh tranh trong ngành xuất bản khá sôi động, đòi hỏi bạn phải nhanh nhạy nắm bắt thị trường sách và thị hiếu của người đọc. Trong ngành này, bạn thường xuyên tiếp xúc với rất nhiều người như: cộng tác viên, đối tác, bạn đọc v.v...
Mặt khác, công việc của người làm xuất bản ít khi đòi hỏi phải đi lại nhiều. Phần lớn thời gian bạn làm việc trong văn phòng. Xuất bản ngày nay không còn bó gọn trong sách, báo hay tạp chí nữa mà đã mở rộng sang lĩnh vực truyền thông đa phương tiện. Sách điện tử, các mặt hàng đi kèm với sách như băng đĩa, búp bê, con rối là những ví dụ tiêu biểu.
Đây là một ngành đòi hỏi nguồn nhân lực khá lớn. Tham gia vào ngành xuất bản, bạn có thể làm việc tại hệ thống các nhà xuất bản, các công ty sách tại các địa phương trong cả nước, các cơ quản lý Nhà nước về xuất bản như cục Xuất bản (thuộc Bộ Văn hoá - Thông tin), Vụ Xuất bản (thuộc Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương). Ngoài ra không thể không kể đến các công ty sách tư nhân đang phát triển mạnh.
 |
| Ngành xuất bản |
Phẩm chất và kỹ năng cần thiết
Làm việc trong ngành xuất bản, bạn cần đảm bảo những yếu tố sau:
- Có tình yêu tha thiết với sách và sự nghiệp làm sách.
- Có khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt thành thạo.
- Nhạy bén, sáng tạo, có khả năng phát hiện và đánh giá vấn đề tốt.
- Kiên trì nhẫn nại, tỉ mỉ.
- Có khả năng giao tiếp tốt.
Một số địa chỉ đào tạo
Để được cung cấp đầy đủ nhất và toàn diện nhất kiến thức cơ bản của ngành xuất bản, bạn có thể theo học Khoa Xuất bản của Học viện Báo chí - Tuyên truyền.
Tuy nhiên, bạn có thể đến với xuất bản từ nhiều ngành khác nhau. Tốt nghiệp các ngành như: văn học, sử học, báo chí, toán học, vật lí học, hoá học, ngoại ngữ v.v… bạn đều có thể trở thành biên tập viên NXB.
Còn nếu muốn trở thành hoạ sĩ, kỹ thuật viên chế bản của nhà xuất bản, bạn có thể theo học tại Trường Đại học Mỹ thuật (tại Hà Nội), Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, Trường Đại học Mỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, Trường Cao Đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai, Viện Đại học Mở Hà Nội.
Tốt nghiệp ngành luật kèm theo ngoại ngữ tốt, bạn có thể làm việc ở bộ phận bản quyền. Ngoài ra nếu bạn học các ngành như kế toán, quản trị kinh doanh, quản trị văn phòng, marketing, PR - Quan hệ công chúng, bạn cũng hoàn toàn có thể bước chân vào ngành xuất bản vì mỗi nhà xuất bản là một kết cấu sản xuất và kinh doanh hoàn chỉnh, với nhiều vị trí công việc với nhau.
MỘT SỐ NGHỀ NGHIỆP TRONG NGÀNH XUẤT BẢN
BIÊN TẬP VIÊN
Biên tập viên là những người trực tiếp nhận và hoàn thiện bản thảo của các tác giả. Họ còn là những người đưa ra ý tưởng, mời người cộng tác, nắm vai trò mắt xích chung điều phối quá trình ra đời một ấn phẩm xuất bản. Khi bản thảo được chấp nhận, biên tập viên sẽ cùng với tác giả của cuốn sách chỉnh sửa, điều chỉnh, hoàn thiện nội dung trước khi cuốn sách ra mắt bạn đọc.
Biên tập viên cần là chuyên gia trong lĩnh vực mình phụ trách; nhạy cảm, có con mắt xanh, biết phát hiện vấn đề hấp dẫn bạn đọc; kiên trì, nhẫn nại, bền bỉ cao độ; có vốn văn hoá sâu rộng; lịch thiệp, tinh tế trong giao tiếp. Ngoài ra, họ cần phải xây dựng được một hệ thống cộng tác viên thật tốt.
HOẠ SĨ NHÀ XUẤT BẢN (BIÊN TẬP HOẠ)
Sau khi đã tương đối hoàn thiện về mặt nội dung, bản thảo được biên tập viên chuyển xuống bộ phận kỹ thuật, mỹ thuật để quyết định hình thức của cuốn sách. Tại đây, các họa sĩ sẽ chịu trách nhiệm thiết kế, trình bày sách bằng các thao tác như vẽ bìa, vẽ hình minh hoạ, chọn khổ sách, kiểu chữ v.v... Họ cũng điều phối, thẩm định, biên tập phần mỹ thuật, trình bày của cộng tác viên về mỹ thuật, yêu cầu sửa chữa hoặc vẽ lại nếu cần.
Biên tập hoạ là những người đã tốt nghiệp các trường thuộc khối mỹ thuật. Với con mắt thẩm mỹ và bàn tay tài hoa, những thiết kế của họ sẽ làm cho nội dung của cuốn sách được thể hiện sinh động nhất, hấp dẫn độc giả nhất.
KỸ THUẬT VIÊN CHẾ BẢN
Bằng các phần mềm chế bản chuyên dụng, các kỹ thuật viên sẽ biến hoá bản thảo của biên tập viên cùng với phần trình bày minh hoạ của họa sĩ thành bìa sách và các trang sách. Đây là vị trí rất phù hợp với những bạn vừa học về đồ họa lại vừa có niềm đam mê với sách, muốn tham gia đóng góp công sức của mình trong ngành xuất bản.
NGƯỜI SỬA BÀI (HAY CÒN GỌI LÀ NGƯỜI ĐỌC MO-RAT, BẢN BÔNG)
Là những người chuyên làm công việc phát hiện và sửa lỗi chính tả, cấu trúc câu trong bản thảo. Công việc của họ thầm lặng nhưng rất quan trọng trong hoạt động xuất bản, với mục đích cuối cùng là làm sao để cuốn sách đến tay độc giả sẽ hoàn chỉnh, chính xác đến từng chi tiết. Nếu bạn tốt nghiệp các ngành ngôn ngữ học hay văn học, đây sẽ là ưu thế khi bạn dự tuyển vào vị trí này.
NGƯỜI PHỤ TRÁCH, QUẢN LÝ IN ẤN
Sau khi rời bộ phận mỹ thuật - kỹ thuật, những bản in phim được chuyển sang bộ phận phụ trách in ấn. Bộ phận này làm việc với các nhà in, theo dõi hoạt động, số lượng và chất lượng in ấn, thời gian giao sách.
NHÂN VIÊN PHÁT HÀNH
Cuốn sách sau khi chính thức chào đời sẽ được chuyển giao tới bộ phận phát hành của nhà xuất bản. Đây là nơi làm việc của những người có cả kiến thức về văn hoá phẩm lẫn kinh tế, marketing. Họ quản lý việc nhận sách từ nhà in, giới thiệu và phân phối sách tới các đại lý, cửa hàng và tới tay độc giả, quản lý kho, xuất nhập sách v.v...
CHUYÊN VIÊN KHAI THÁC VÀ GIAO DỊCH BẢN QUYỀN
Mới xuất hiện cùng với việc nước ta gia nhập công ước Berne về bảo hộ quyền tác giả, chuyên viên khai thác và giao dịch bản quyền là những người nhạy bén, am hiểu về luật bản quyền, hoạt động giao dịch bản quyền và thị trường xuất bản cũng như giỏi ngoại ngữ.
Họ làm việc ở bộ phận bản quyền của nhà xuất bản, công ty sách. Trên thế giới, các công ty chuyên tư vấn, môi giới về bản quyền rất phát triển và chắc chắn những công ty như thế sẽ sớm xuất hiện ở Việt Nam.
Làm việc trong ngành xuất bản, bạn cần đảm bảo những yếu tố sau:
- Có tình yêu tha thiết với sách và sự nghiệp làm sách.
- Có khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt thành thạo.
- Nhạy bén, sáng tạo, có khả năng phát hiện và đánh giá vấn đề tốt.
- Kiên trì nhẫn nại, tỉ mỉ.
- Có khả năng giao tiếp tốt.
Một số địa chỉ đào tạo
Để được cung cấp đầy đủ nhất và toàn diện nhất kiến thức cơ bản của ngành xuất bản, bạn có thể theo học Khoa Xuất bản của Học viện Báo chí - Tuyên truyền.
Tuy nhiên, bạn có thể đến với xuất bản từ nhiều ngành khác nhau. Tốt nghiệp các ngành như: văn học, sử học, báo chí, toán học, vật lí học, hoá học, ngoại ngữ v.v… bạn đều có thể trở thành biên tập viên NXB.
Còn nếu muốn trở thành hoạ sĩ, kỹ thuật viên chế bản của nhà xuất bản, bạn có thể theo học tại Trường Đại học Mỹ thuật (tại Hà Nội), Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, Trường Đại học Mỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, Trường Cao Đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai, Viện Đại học Mở Hà Nội.
Tốt nghiệp ngành luật kèm theo ngoại ngữ tốt, bạn có thể làm việc ở bộ phận bản quyền. Ngoài ra nếu bạn học các ngành như kế toán, quản trị kinh doanh, quản trị văn phòng, marketing, PR - Quan hệ công chúng, bạn cũng hoàn toàn có thể bước chân vào ngành xuất bản vì mỗi nhà xuất bản là một kết cấu sản xuất và kinh doanh hoàn chỉnh, với nhiều vị trí công việc với nhau.
MỘT SỐ NGHỀ NGHIỆP TRONG NGÀNH XUẤT BẢN
BIÊN TẬP VIÊN
Biên tập viên là những người trực tiếp nhận và hoàn thiện bản thảo của các tác giả. Họ còn là những người đưa ra ý tưởng, mời người cộng tác, nắm vai trò mắt xích chung điều phối quá trình ra đời một ấn phẩm xuất bản. Khi bản thảo được chấp nhận, biên tập viên sẽ cùng với tác giả của cuốn sách chỉnh sửa, điều chỉnh, hoàn thiện nội dung trước khi cuốn sách ra mắt bạn đọc.
Biên tập viên cần là chuyên gia trong lĩnh vực mình phụ trách; nhạy cảm, có con mắt xanh, biết phát hiện vấn đề hấp dẫn bạn đọc; kiên trì, nhẫn nại, bền bỉ cao độ; có vốn văn hoá sâu rộng; lịch thiệp, tinh tế trong giao tiếp. Ngoài ra, họ cần phải xây dựng được một hệ thống cộng tác viên thật tốt.
HOẠ SĨ NHÀ XUẤT BẢN (BIÊN TẬP HOẠ)
Sau khi đã tương đối hoàn thiện về mặt nội dung, bản thảo được biên tập viên chuyển xuống bộ phận kỹ thuật, mỹ thuật để quyết định hình thức của cuốn sách. Tại đây, các họa sĩ sẽ chịu trách nhiệm thiết kế, trình bày sách bằng các thao tác như vẽ bìa, vẽ hình minh hoạ, chọn khổ sách, kiểu chữ v.v... Họ cũng điều phối, thẩm định, biên tập phần mỹ thuật, trình bày của cộng tác viên về mỹ thuật, yêu cầu sửa chữa hoặc vẽ lại nếu cần.
Biên tập hoạ là những người đã tốt nghiệp các trường thuộc khối mỹ thuật. Với con mắt thẩm mỹ và bàn tay tài hoa, những thiết kế của họ sẽ làm cho nội dung của cuốn sách được thể hiện sinh động nhất, hấp dẫn độc giả nhất.
KỸ THUẬT VIÊN CHẾ BẢN
Bằng các phần mềm chế bản chuyên dụng, các kỹ thuật viên sẽ biến hoá bản thảo của biên tập viên cùng với phần trình bày minh hoạ của họa sĩ thành bìa sách và các trang sách. Đây là vị trí rất phù hợp với những bạn vừa học về đồ họa lại vừa có niềm đam mê với sách, muốn tham gia đóng góp công sức của mình trong ngành xuất bản.
NGƯỜI SỬA BÀI (HAY CÒN GỌI LÀ NGƯỜI ĐỌC MO-RAT, BẢN BÔNG)
Là những người chuyên làm công việc phát hiện và sửa lỗi chính tả, cấu trúc câu trong bản thảo. Công việc của họ thầm lặng nhưng rất quan trọng trong hoạt động xuất bản, với mục đích cuối cùng là làm sao để cuốn sách đến tay độc giả sẽ hoàn chỉnh, chính xác đến từng chi tiết. Nếu bạn tốt nghiệp các ngành ngôn ngữ học hay văn học, đây sẽ là ưu thế khi bạn dự tuyển vào vị trí này.
NGƯỜI PHỤ TRÁCH, QUẢN LÝ IN ẤN
Sau khi rời bộ phận mỹ thuật - kỹ thuật, những bản in phim được chuyển sang bộ phận phụ trách in ấn. Bộ phận này làm việc với các nhà in, theo dõi hoạt động, số lượng và chất lượng in ấn, thời gian giao sách.
NHÂN VIÊN PHÁT HÀNH
Cuốn sách sau khi chính thức chào đời sẽ được chuyển giao tới bộ phận phát hành của nhà xuất bản. Đây là nơi làm việc của những người có cả kiến thức về văn hoá phẩm lẫn kinh tế, marketing. Họ quản lý việc nhận sách từ nhà in, giới thiệu và phân phối sách tới các đại lý, cửa hàng và tới tay độc giả, quản lý kho, xuất nhập sách v.v...
CHUYÊN VIÊN KHAI THÁC VÀ GIAO DỊCH BẢN QUYỀN
Mới xuất hiện cùng với việc nước ta gia nhập công ước Berne về bảo hộ quyền tác giả, chuyên viên khai thác và giao dịch bản quyền là những người nhạy bén, am hiểu về luật bản quyền, hoạt động giao dịch bản quyền và thị trường xuất bản cũng như giỏi ngoại ngữ.
Họ làm việc ở bộ phận bản quyền của nhà xuất bản, công ty sách. Trên thế giới, các công ty chuyên tư vấn, môi giới về bản quyền rất phát triển và chắc chắn những công ty như thế sẽ sớm xuất hiện ở Việt Nam.
0 nhận xét: